czyli niezbędnik ambitnego smakosza

Chleb na śniadanie, obiad i kolację – znamy to prawda? Cóż szybszego, niż kanapka, która zaspokoi głód i nie wymaga wyrafinowanych umiejętności kucharskich. Tradycyjny polski – baltonowski – biały i miękki w środku, ze złotą chrupiącą skórką, to prawdziwy smak dzieciństwa. Dziś piekarnie prześcigają się w chlebowych innowacjach starając się podążać za modą i gustami co raz bardziej wybrednych konsumentów. W Indiach pieczywo to jednak tradycja, która nieodzownie wiąże wszystkie dania tej bogatej kuchni. Indyjski chleb stanowi dodatek, ale dodatek nie do pominięcia. Technika przygotowania go, to prawdziwa sztuka, którą z przyjemnością można podziwiać z bliska w wielu miejscach, jak choćby na popularnych bazarze Delhi Chandni Chowk. Temat indyjskiego pieczywa jest tak bogaty, że zasłużył na osobny artykuł na Wikipedii. Tylko wizyta w tym kraju i odwiedzenie jego kilku stanów może nam uświadomić z jak szerokim spektrum mamy do czynienia. Zapraszam Cię więc w krótką podróż kulinarną przez kilka z ponad 40 (!) popularnych typów indyjskiego chleba.

puri

  1. PURI / POORI

To chleb przygotowywany na szczególne okazje i święta. Wykonany z mąki pełnoziarnistej, którą miesza się z wodą i odrobiną klarowanego masła oraz soli, a potem wałkuje w placki wielkości dłoni i smaży na głębokim tłuszczu. (1) Poori Recipe-How to make Puffy & Soft Poori/Puri – YouTube

  1. LUCHI

Podobny do puri, tyle że używa się do jego wykonania mąki białej rafinowanej (oczyszczonej). Ten typ pochodzi i jest najbardziej popularny w Bengalu: (1) Luchi: How to make perfect Luchi | Bengali deep fried puffy bread – YouTube

  1. PARATA / PARATHA

Czyli chleb warstwowy, najczęściej nadziewany dodatkami takimi jak ziemniaki, kalafior, pomidory czy indyjski ser paneer (panir) wcześniej przyrządzonymi i lekko doprawionymi. Paratha może być też pusta, ale wtedy trzeba umiejętnie ją wałować z odrobiną tłuszczu, by po upieczeniu warstwy się oddzieliły. (1) 6 paratha recipes for lunch boxes | indian lunch box recipes | layered paratha recipes – YouTube

  1. NAAN

Czyli najpopularniejszy wśród Polaków chleb z pieca tandoor. Znajdziemy go w każdej indyjskiej restauracji w Europie, ale w Indiach nie jest aż tak popularny. Naan był chlebem królewskich. Można upiec go samego lub z czosnkiem. Sekretem miękkości jest użycie mleka zamiast wody lub dodanie do mąki jogurtu. (1) homemade garlic naan bread recipe on tawa | गार्लिक नान रेसिपी | garlic naan – YouTube

  1. KULCHA

Przypomina Naan, ale jest jego wersją dla mas. Nie wymaga użycia drożdży czy posiadania pieca tandoor i jest znacznie grubsza – bardziej puszysta. Kulcha może być dodatkiem do dań, ale faszerowana warzywami lub serem paneer stanowi też świetne danie sama w sobie. Uważana jest także za chleb stanu Pendżab. (1) kulcha Recipe | Tawa Kulcha | Homemade Soft Kulcha On Tawa – YouTube

  1. APPAM

To tradycyjny przysmak południa, zwłaszcza zaś stanu Kerala. Sekretem jego lekkości i puszystości jest użycie podfermentowanego ryżu oraz kokosa. Przygotowanie nie jest trudne, ale czasochłonne. (1) palappam recipe | appam recipe without yeast | kerala appam recipe – YouTube

  1. METHI THELPA

To chleb popularny w stanie Gudźarat. Oprócz zwykłej mąki jego ważnym składnikiem jest też mąka z ciecierzycy (besan) oraz dodatki takie jak potarty imbir, chropawiec wonny (ajwain) oraz liście kozieradki. (1) methi thepla recipe | methi ka thepla recipe | methi na thepla recipe – YouTube

  1. JOWAR BHAKRI

Pochodzi ze stanu Maharasztra. To bardzo zdrowa odmiana indyjskiego chleba wykonanego z prosa lub sorgo. Tani i popularny dodatek do posiłku. (1) methi thepla recipe | methi ka thepla recipe | methi na thepla recipe – YouTube

  1. BHATURA / BHATOORA

Wygląda podobnie jak poori, ale jest dużo większa i bardziej puszysta. Do jej przygotowania wykorzystuje się pszenną mąkę (maida), semolinę, sodę oraz jogurt. Smażona na głębokim tłuszczu najczęściej podawana jest z potrawką z ciecierzycy jako Chole Batoora: (1) hotel style balloon shaped chole bhature recipe – with tips & tricks | punjabi chana bhatura recipe – YouTube

  1. MANGALORE BUNS

Czyli bułki z Mangalore to niewielkie, puste w środku chlebki pochodzące ze stanu Karnataka. Najważniejszym składnikiem są banany, dlatego odpowiedni dodatek przypraw może zmienić ten chleb z dodatku do obiadu w deserową przekąskę: (1) banana buns recipe | mangalore buns recipe | banana puri recipe – YouTube

  1. SHEERMAL

To chleb z Azji centralnej, który zadomowił się w Indiach, zwłaszcza pośród ludności muzułmańskiej. Ma nietypowy smak i aromat dzięki dodatkowi ciepłego mleka z szafranem oraz kardamonu: (1) Sheermal | Sheermal Roti | Shirmal Recipe – YouTube

  1. PAROTTA

Niezwykle lekki chleb z Kerali. Jego tajemnicą jest duża ilość tłuszcz oraz technika – cięcie i zwijanie. Dość czasochłonny w przygotowaniu, ale efektowny przy podaniu: (1) soft & flaky layered kerala parotta recipe no egg | കേരള പൊറോട്ട | malabar porotta recipe – YouTube

  1. CHAPATI (ciapati) / ROTI

    roti

Najpopularniejszy i najłatwiejszy w przygotowaniu indyjski chleb. Potrzebujemy tylko mąki, wody i odrobiny tłuszczu. Podczas pieczenia na patelni naciskamy brzegi szmatką, dzięki czemu nadmuchuje się jak balonik. Można także położyć placek na palniku kuchenki gazowej, a on sam się pięknie nadmucha. (1) how to make puffy phulka, soft roti & layered chapati with a one dough | फुल्का, रोटी, चपाती रेसिपी – YouTube

  1. KATLAM

Wygląda jak bułeczki z ciasta francuskiego. Pochodzi z Kaszmiru i charakteryzuje się dużą zawartością masła. (1) make KATLAM at home, NO oven, NO tandoor| KOSHUR, KASHMIRI KATLAM recipe – YouTube

  1. MAKKI KI ROTI

Czyli chleb bezglutenowy, wykonany z mąki kukurydzianej. Pochodzi z Pendżabu i zazwyczaj jako danie zimowe występuje w parze z Sarso Da Saag, czyli potrawką z liści gorczycy: (1) Sarso Da Saag Aur Makke Di Roti Recipe | Authentic Punjabi Sarson ka saag | Chef Sanjyot Keer – YouTube

  1. KACHORI

    unsplash

    kachori

Stanowi świetną przekąskę o każdej porze dnia. Te niewielkie usmażone na chrupko chlebki faszerowane są warzywami (najczęściej samą cebulą lub ziemniakami). Jako street food podawane są z ostrym zielonym sosem z mięty i chili. (1) 3 easy and quick kachori recipe | कचौरी रेसिपी | moong dal, onion kachori & aloo kachori – YouTube

  1. DOSA

Typowe śniadanie na południu Indii. Chrupiąca z jednej strony i miękka z drugiej, wygląda jak wielki naleśnik. Bazą jest fermentowany ryż. Dostępna z licznymi dodatkami jak chutney kokosowy lub gorący sambar. Najczęściej wybierana w wersji „masala dosa” z pure ziemniaczanym w środku: (1) cripsy roasted hotel style masala dosa recipe | ಹೋಟೆಲ್ ಮಸಾಲ ದೋಸೆ | how to make crispy masale dose – YouTube

  1. BAATI

Pyszne radżastańskie kuleczki. Ich profesjonalne przygotowanie wymaga posiadania odpowiedniej patelni. Zjada się je na słono z gulaszem z ciecierzycy (Dal) oraz na słodko pokruszone i uprażone z cukrem na patelni. (1) dal baati recipe in appe pan | राजस्थानी दाल बाटी चूरमा | rajasthani dal bati churma | dal baati – YouTube

  1. PAPADUM / PAPAD

W wielu restauracjach podawany jest jako przystawka. To cieniutki chleb usmażony na chrupko, który można chrupać sam lub z dodatkiem sosów. Stanowi nieodłączny element indyjskiego thali. Tutaj przepis na papad ryżowy: (1) rice papad recipe | चावल के पापड़ रेसिपी | rice papadum recipe | how to make rice papad recipe – YouTube

  1. IDLI

Niepozorne ale uwielbiane w Indiach. Wykonane z fermentowanego ryżu, płatków ryżowych i ciecierzycy urad placuszki są przygotowywane na parze. Ich delikatna tekstura i neutralny smak idealnie łączą się z aromatycznymi gulaszami warzywnymi. (1) rice papad recipe | चावल के पापड़ रेसिपी | rice papadum recipe | how to make rice papad recipe – YouTube

tekst: Aleksandra Zalewska         zdjęcia: unsplash/pixabay/pexels

A jeśli chcesz spróbować autentycznych “Smaków Indii”, koniecznie wybierz się z nami ze mną na wyprawę w 2022. Sprawdź i zarezerwuj TUTAJ

Więcej o indysjkim jedzeniu przeczytasz w książce Książka Smaki Indii